Stress là trạng thái mệt mỏi căng thẳng khi tôm phải đương đầu với những điều kiện sống khắc nghiệt như nhiệt độ nước tăng giảm bất thường, hàm lượng oxy giảm thấp, khí độc tăng cao và độ mặn thay đổi đột ngột.
Nguyên nhân gây stress cho tôm
- Thay đổi thời tiết, khí hậu: thời tiết nắng gắt kéo dài, trời âm u, mưa nhiều ngày…
- Thay đổi thức ăn đột ngột
- Nuôi ghép
- Vận chuyển, nuôi nhốt: quá trình vận chuyển tôm giống, sang tôm…
- Thả tôm không đúng cách: thả tôm vào thời điểm không thích hợp..
- Mật độ nuôi: Khi mật độ nuôi quá dày mà các yếu tố môi trường không đảm bảo là nguyên nhân làm tôm bị stress.
- Dùng thuốc quá liều quy định: xử lý nước bằng hóa chất quá liều hoặc hóa chất gây độc cho tôm…
- Chất lượng nước kém: thiếu oxy, pH cao, khí độc H2S, NO2, NH3 vượt ngưỡng, chất rắn lơ lửng, hàm lượng kim loại cao…
- Tôm bị bênh: Tôm bị nhiễm bệnh do ký sinh trùng, vi khuẩn hay virus.
Khi tôm stress, trao đổi chất bị rối loạn dẫn đến: mất khoáng, giảm hấp thu dưỡng chất, bơi lội kém, giảm bắt mồi, lớn chậm, giảm sức đề kháng, dễ nhiễm bệnh.
Cách phát hiện tôm đang bị stress: giảm ăn, màu bất thường như hồng nhạt, tím nhạt hoặc sậm màu hơn, dễ cong thân, đục cơ khi nhấc nhá lúc trời nắng nóng.
Stress xảy ra phổ biến ở tất cả các ao tôm đặc biệt là nuôi thâm canh. Stress gây hại thầm lặng nhưng nguy hiểm vì nó là giai đoạn chuyển tiếp từ tôm khỏe sang tôm bệnh.
Trong 3 yếu tố chính gây stress, nhiệt độ nước là yếu tố khó khống chế nhất vì ao tôm nằm ngoài trời, hàng ngày chịu ảnh hưởng trực tiếp của thời tiết. Nhiệt độ tăng cao và thay đổi bất thường là yếu tố chính mà người nuôi cần quan tâm nhất vì tôm là loài biến nhiệt (nhiệt độ cơ thể tôm thay đổi theo nhiệt độ nước). Trong vài năm trở lại đây, thời tiết diễn biến bất thường là nguyên nhân chính gây dịch bệnh nghiêm trọng như bệnh chết sớm (EMS).
Người nuôi cần quan tâm tìm hiểu và nắm rõ các nguyên nhân cũng như chủ động phòng tránh giảm thiểu stress sẽ giúp tôm khỏe, giảm thiểu dịch bệnh và tăng năng suất. Chủ động phòng ngừa và giảm stress là giải pháp phòng bệnh cho tôm hiệu quả nhất.
Cách giúp tôm vượt qua stress: chủ động giảm thiểu tác hại của các nguyên nhân gây ra stress và cho tôm ăn một cách có hiệu quả; Ao đang có tôm cần chọn thuốc sát trùng có độ an toàn cao, bỏ suất ăn kế tiếp sau khi sát trùng nước; Nắng nóng kéo dài cần kiềm chế lượng thức ăn để tránh phân sống gây ô nhiễm nước và tôm dễ bị phân trắng; Cung cấp đủ quạt nước đảm bảo oxy ở vùng rìa chất thải tối thiểu 3ppm.Thường xuyên sử dụng Vitamin C đặc biệt vào mùa lạnh và nắng nóng nhằm giúp tôm tăng sức đề kháng. Định kỳ sử dụng chế phẩm sinh học xử lý nước và trộn vào thức ăn cho tôm ăn.
Tổng hợp